Schoolvisie autonome kleuterschool Koningin Astrid

​

De autonome kleuterschool Koningin Astrid is een Nederlandstalige school van de Stad Brussel, gelegen in een kansarme buurt in Neder-Over-Heembeek met een steeds groeiende populatie. De kleuterschool ligt op 2 km van de lagere school in een relatief groene omgeving. Onze school heet alle kleuters van 2,5 jaar tot 6 jaar welkom en staat open voor alle culturen en gemeenschapsvormen. De jonge kinderen vormen een heterogene groep kleuters die uit diverse culturen en taalregisters komen. De thuistaal van de kinderen is vaak niet het Nederlands.

​

In onze school kunnen de kleuters zich op een speelse, creatieve, educatieve en harmonieuze wijze ontwikkelen waarbij samen leren, van elkaar leren en samen spelen een belangrijke plaats innemen. We maken hen voldoende (taal)vaardig en bereiden hen voor op het eerste leerjaar, op hun functioneren in de 21ste eeuw en de steeds veranderende, uitdagende maatschappij.

​

De kleuterschool Koningin Astrid profileert zich als gezonde, speelse school waar kinderen zich goed in hun vel voelen (cfr. welbevinden), gelijke kansen krijgen (cfr. visie op leerlingenbegeleiding (zorgbeleid)) en zich vrij kunnen ontplooien met respect voor elkaar, ongeacht hun afkomst, taal en cultuur. De school staat voor verdraagzaamheid (cfr. pedagogisch project van de Stad Brussel), een open communicatie, ontwikkeling van talent en zelfregulering en creativiteit. Het geëngageerde team zorgt voor een open, betrokken en warm klimaat waar ieder, zowel kind, ouder als externe zich welkom voelt. Prioritair is het slaan van bruggen tussen de school en thuissituatie van het kind waarbij transparantie en samenwerking onmisbaar zijn. Daarom neemt ouderbetrokkenheid via Vroege vogels, Jouez-met-ons-mee, classdojo... een belangrijke plaats in in het schoolgebeuren.

​

Rekening houdend met de ontwikkelingsdoelen vindt de school de toegankelijkheid, de kindvriendelijke en gedifferentieerde aanpak belangrijk, waarbij het kind binnen een krachtige leeromgeving veel kansen krijgt tot experimenteren en exploreren door onder meer hoekenverrijking, de talrijke educatieve- en sportieve uitstappen en activiteiten : o.a. bosuitstap, schaatsen, toneelvoorstellingen, .... Ook het uitgebreide zorgbeleid is een kernkwaliteit van de onderwijsinstelling. Voorts draagt onze school ook de school- en klasoverschrijdende initiatieven zoals Toeka, de verkeersweek en ‘zachte overgang tussen derde kleuterklas en eerste leerjaar’ hoog in het vaandel. De inzet voor de ontwikkeling van elk kind is zeer groot. De leerkrachten tonen zich leergierig, gemotiveerd, creatief, geduldig, zachtaardig, kindvriendelijk en ondersteunend. Zij delen expertise door middel van collegiale consultatie, co-teaching ..... Zij communiceren openlijk naar alle participanten toe.

​

De autonome kleuterschool Koningin Astrid is een school van de toekomst waar meertaligheid (cfr. Visie op taalvaardigheidsonderwijs), thematisch werken en beweging in de klaspraktijk een voorname rol spelen.

​

​

​

Visie op taalvaardigheidsonderwijs

 

De Koningin Astridschool is een autonome kleuterschool. Zowat alle kleuters, op een uitzondering na, komen voor het eerst in aanraking met het Nederlands op onze school. De grootstedelijke context maakt dat zij het Nederlands in de meeste gevallen enkel op onze school horen en spreken. Velen van hen werden voorschools opgevangen thuis, weinigen gingen naar de voorschoolse opvang. De laatste jaren verhoogt het leerlingenaantal, waarbij er ook een toename is van anderstalige peuters die naar een Nederlandstalige voorschoolse opvang gegaan zijn. De meeste kleuters tikken aan op zo goed als alle onderwijskansenindicatoren (thuistaal niet Nederlands, diploma moeder, studietoelage, buurtindicator). De school heeft een stabiel en vrij jong team, allen woonachtig buiten het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dit team professionaliseert zich zo goed als mogelijk om tegemoet te komen aan de behoeften van de schoolpopulatie.

 

Het doel van ons onderwijs is dat we kleuters voorbereiden om op een functionele, zelfstandige manier deel te nemen aan de maatschappij, aan het leven binnen de Brusselse context. Hierin neemt communicatie, ook in het Nederlands, een belangrijke plaats in.

 

Onze visie op taalvaardigheid berust op: het belang van goede taalvaardigheid, de identiteitsontwikkeling van elk kind en het vertrekken vanuit betekenisvolle taken.

 

1. Het belang van goede taalvaardigheid

Enerzijds is taalvaardigheid van belang om in communicatie te gaan met elkaar. Het volledige team tolereert het gebruik van de thuistaal in de klassen omdat we er ons van bewust zijn dat dit niet nefast is voor het leren van het Nederlands, integendeel. Daarnaast willen we wel het gebruik van het Nederlands zoveel mogelijk stimuleren om de kleuters een gemeenschappelijke taal aan te bieden om zo optimaal mogelijk te functioneren in de maatschappij en ze voor te bereiden op het voortgezet onderwijs in het Nederlands. De taalvaardigheid ontwikkelen, doen we vanuit de nodige kaders (taalverwervingsfases, ijsberg van Cummins, ...) en doelgericht binnen een veilig school- en klasklimaat. We zorgen ervoor dat elke leerling op gebied van Nederlands zich maximaal kan ontwikkelen. In functie daarvan zetten we extra in op de interactie tussen leerkracht en leerling, en leerlingen onderling.

We zetten hier hard op in door in alle leeftijdsgroepen o.a. de routinemomenten zo talig mogelijk te maken en doordacht aan de slag te gaan met woordenschatsdidactiek.

Bij anderstalige kleuters die in de tweede of derde kleuterklas starten, hanteren we de methode Go4Ty, vooral bij routinemomenten, opdat de kleuters zo snel als mogelijk kunnen aansluiten bij het schoolgebeuren en hun noden en wensen kunnen uiten.

Anderzijds is taalvaardigheid van belang als bindmiddel tussen zichzelf en de omgeving. Met de hele school gaan we samen systematisch, op schoolniveau en op klasniveau, aan de slag rond sociale vaardigheden, waar onvermijdelijk ook weer taal aan verbonden is. We beogen hiermee dat de kleuters zichzelf en de anderen leren kennen om zodoende te kunnen samen werken en samen leven. We zetten bijgevolg extra talig in op het groepsklimaat in de klas, het actief leren van de leerlingen en de begeleidershouding van de leerkrachten. De methode ‘Toeka’ hebben we hierbij schooleigen gemaakt om zo nauwer aan te sluiten bij de noden van onze populatie. We benutten de thuistalen om zich de Nederlandse taal eigen te maken.

Bijkomend is taalvaardigheid van belang om de kennis van de wereld te verruimen. Via thema’s werken wij doelgericht, geënt op het digitaal doelenboek van OVSG als leidraad voor het nastreven van de ontwikkelingsdoelen.

 

2. De identiteitsontwikkeling van elk kind

In onze school werken we samen om elke kleuter maximale ontwikkelingskansen te bieden. We trachten hiervoor steeds kinderen uit te dagen in de zone van de naaste ontwikkeling. De fases van spelontwikkeling gebruiken we als uitgangspunt om een goede identiteitsontwikkeling te bekomen. Binnen de spelontwikkeling zijn er verschillende fasen die aansluiten bij het ontwikkelingsniveau van het kind. Door o.a. mee te spelen in de hoeken gaan we meer expliciet in gesprek met het kind. We respecteren hierbij ieders talige achtergrond en nemen deze mee in het spel. We trachten de kinderen zoveel mogelijk kansen aan te bieden om zelf te ondernemen en te ontdekken, autonoom te zijn. Op deze wijze creëren we een laagdrempelig heen- en weergesprek. De leerkracht speelt in op en past zich aan aan de taalnoden van elk kind. Ieder kind wordt gestimuleerd in de verschillende domeinen zodat het zicht krijgt op zijn eigen talenten en interesses en de kans krijgt om die verder te ontwikkelen.

We merken dat de meeste ouders van de kleuters geen of een onjuist beeld van de hedendaagse kleuterschool en het belang ervan hebben. Daarom proberen we de ouders meer te betrekken bij het schoolgebeuren, aangezien hun betrokkenheid ook een bepalende factor is voor de ontplooiing, het welbevinden en het schoolsucces van een kind. We maken bewust een brug van school naar thuis, opdat de kleuters en de ouders in gesprek gaan over school en zo deze werelden dichter bij mekaar komen te liggen.

Een positieve kijk op de thuistaal draagt bij tot een positief zelfbeeld van het kind. Daarom proberen we ook ouders te betrekken in de klaswerking in hun thuistaal via spelactiviteiten. Anderzijds is een positieve kijk op het Nederlands door de ouders ook van belang om de kinderen te motiveren om het Nederlands te leren.

 

3. Vertrekken vanuit voor de kleuter betekenisvolle taken

We merken dat de leef- en belevingswereld van onze kleuters eerder beperkt is. Daarom zetten we extra in op sterke impressies (uitstappen, beeldmateriaal, boeken, …), waarvan we vertrekken om deze leef- en belevingswereld ook talig te verbreden via betekenisvolle taken in de ogen van de kleuters (functioneel met een doel dat voor de kleuter belangrijk is). We trachten elke kleuter persoonlijk te raken, alsook aan te sluiten bij de leefwereld en de interesses van de kleuters. We willen een rijke talige basis aanbieden om van onze kleuters wereldburgers te maken door de culturele eilanden waarop ze nu leven te verbinden met elkaar.

​

​

​

Visie op leerlingenbegeleiding

 

De autonome kleuterschool Koningin Astrid is een Nederlandstalig school van de Stad Brussel, gelegen in een kansarme buurt in Neder-over-Heembeek met een steeds groeiende populatie. De kleuterschool ligt op 2 km van de lagere school in een relatief groene omgeving. De meeste kleuters komen uit de onmiddellijke buurt. Er is een beperkte instroom vanuit Schaarbeek, Sint-Jans-Molenbeek en uit de rand van Brussel. De jonge kinderen vormen een heterogene groep kleuters die uit diverse culturen en taalregisters komen. De meeste kleuters zijn van Turkse of Marokkaanse origine. De laatste jaren is er ook instroom vanuit Oost-Europa. De thuistaal van de kinderen is meestal Arabisch, Turks of Frans.

​

In het beleid op leerlingenbegeleiding hanteren we de decretaal kaders ‘het zorgcontinuüm, het referentiekader op de onderwijskwaliteit, en de 7 pijlers van handelingsgericht werken’. We voeren een beleid gebaseerd op de 4 begeleidingsdomeinen - onderwijsloopbaan, leren en studeren, psychisch en sociaal functioneren en preventieve gezondheidszorg- om de preventieve en begeleidende aanpak vorm te geven.

 

De ontwikkeling van een kleuter bekijken we in zijn totaliteit. We zetten in op het ontdekken en ontwikkelen van eigen talenten en stimuleren hen om dit in functionele contexten te gebruiken. Het positief omgaan met deze diversiteit houdt ook in dat onze aandacht uitgaat naar sociale vaardigheden, waarbij we respectvol omgaan met elkaars waarden en normen en stilstaan bij de hedendaagse maatschappelijke verwachtingen. Ouders zien we hier als volwaardige partners.

 

Vanaf de jongste kleuters stimuleren wij de zelfregulerende vaardigheden. Voor onze kinderen in deze armoedecontext willen we hier expliciet op inzetten door dit stapsgewijs te integreren in onze klaspraktijk.

Op een laagdrempelige manier betrekken wij onze ouders bij het klas- en schoolgebeuren. Hierdoor verhoogt de aanwezigheid van onze kleuters, dat bij onze populatie een knelpunt is.

Vanuit het positief omgaan met diversiteit leggen we binnen leren en studeren onze focus op het optimaliseren van de spreek- en luisterkansen, waarbij we de thuistalen benutten om zich de Nederlandse taal eigen te maken. We kijken hierbij groeigericht naar de kinderen en dit vertaalt zich in een geïntegreerde en gedifferentieerde aanpak in de klas- en schoolpraktijk.

In functie van een vlotte doorstroom streven we naar een constructieve samenwerking met onze lagere school die gelegen is op een andere site. We promoten een gezonde en veilige levensstijl bij onze kleuters en op systematische wijze betrekken wij hierbij externen.

 

Kortom, wij realiseren vanuit een groeigerichte kijk en een constructief samenwerkingsverband een krachtige en stimulerende leeromgeving voor onze diverse kleuters.

​

​